Rechtsstaat

De Europese Unie bestaat bij de gratie van menselijke waardigheid, solidariteit en de democratische rechtsstaat. Wanneer hieraan getornd wordt dan ondermijnt dat de samenwerking binnen de Unie. Het werkt rechtsonzekerheid, corruptie en willekeur in de hand. Er zijn veel uitdagingen met de rechtsstaat, dus voortdurende en hernieuwde aandacht voor dit thema is nodig vanuit de ChristenUnie. Dialoog alleen leidt niet tot verbeteringen. Het is noodzakelijk dat de Europese Commissie, aangemoedigd door lidstaten en het Europees Parlement, meer procedures start tegen niet-naleving van EU-recht en financiële sancties kan opleggen.

Bescherming van de rechtsstaat

Bescherming van de rechtsstaat. Het is goed dat de EU over politieke, juridische en financiële instrumenten beschikt om de rechtsstaat te beschermen (conditionaliteitsmechanismes). Nederland trekt hierin op met gelijkgestemde landen en steunt voorwaardelijkheid van financiële fondsen om de rechtsstaat te beschermen. Zo is onafhankelijke rechtsspraak geen interne aangelegenheid van een staat, maar een algemeen basisprincipe in het recht. Het is de centrale pijler onder de strijd tegen corruptie.

Rechtsstaatdialoog

De ChristenUnie vindt het van groot belang dat de rechtsstaat onderwerp van gesprek blijft in de Raadsvergaderingen en dat lidstaten elkaar aanspreken op kwesties die spelen. In de Rechtsstaatrapporten van de Europese Commissie wordt voortaan gerapporteerd over rechtsstaat én democratie, maar ook de andere waarden waarop de EU is gegrondvest, zoals eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, gelijkheid en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren. Hierdoor kan de EU beter systematische pogingen blootleggen hoe de democratische rechtsstaten worden ondermijnd. Belangrijk is dat de Commissie met voldoende specifieke en meetbare aanbevelingen komt zodat er effectief opgetreden kan worden.

Sancties bij bedreiging rechtsstaat

De ChristenUnie wil dat de Europese Raad met een vier vijfde meerderheid kan beslissen dat een lidstaat, bij ernstige bedreiging van de rechtsstaat of ernstige corruptie, het stemrecht tijdelijk wordt ontnomen. De rechtsstaat bindt niet alleen de overheid aan zijn wetten, maar beschermt ook de samenwerking in de EU. De Europese Commissie kan daarom versneld juridische stappen ondernemen als de rechtsstaat onder druk staat. Daarnaast onderneemt de Commissie indien nodig juridische stappen tegen meerdere landen tegelijkertijd.

Vrije en eerlijke verkiezingen

Persvrijheid is cruciaal voor een gezonde democratie en een voorwaarde voor vrije en eerlijke verkiezingen. De Europese Commissie onderneemt juridische stappen tegen lidstaten die de mediavrijheid ondermijnen en daarmee vrije en eerlijke lokale en Europese Parlementsverkiezingen bedreigen.

Verkiezingswaarnemers

De Europese Commissie ziet toe op eerlijke verkiezingen binnen de EU door middel van verkiezingswaarnemers. Wanneer Europese Parlementsverkiezingen in een lidstaat niet vrij en eerlijk verlopen zijn, kan het Europees Parlement de parlementariërs uit dat land weigeren.

Naleven Europese afspraken

Als lidstaten zich niet aan de gemaakte afspraken houden, worden financiële sancties toegepast. Daarmee ontstaat een instrument om lidstaten na toetreding aan de Europese wet- en regelgeving te houden, maar ook landen die langer lid zijn zoals Nederland kunnen hiermee aan gemaakte afspraken gehouden worden.

Naleving Europese Hoven

De EU dringt bij EU-lidstaten aan op implementatie van uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en Hof van Justitie van de Europese Unie. Lidstaten die uitspraken niet implementeren kunnen worden gekort op de bijdrage uit Europese fondsen of boetes opgelegd krijgen. Ook bij kandidaat-lidstaten wordt het naleven van de EHRM-uitspraken onderdeel van het toetredingsproces.

Europese onafhankelijke rechtersverenigingen

Europese onafhankelijke rechtersverenigingen moeten het recht krijgen om procedures te beginnen bij het Europees Hof van Justitie omtrent onafhankelijke rechtsspraak.

Europese Raad voor de Rechtspraak

De ChristenUnie pleit voor het oprichten van een adviesraad van rechters (à la de Raad voor de Rechtspraak) die gevraagd en ongevraagd advies geeft op het gebied van onafhankelijke rechtsspraak bij voorgenomen besluiten en wetgeving.

Kandidaat-lidstaten

De ChristenUnie wil de toetredingscriteria voor kandidaat-lidstaten blijvend handhaven. De EU is een waardengemeenschap en we kunnen niet lichtzinnig met die waarden omgaan. Wel kan de EU meer doen om kandidaat-lidstaten te helpen bij de versterking van hun democratie, het maatschappelijk middenveld en de bestrijding van corruptie om sneller te voldoen aan de eisen. Financiële steun kan de Westelijke Balkan minder vatbaar maken voor invloed van bijvoorbeeld China en Rusland.

Intimidatierechtszaken inperken

De ChristenUnie steunt initiatiefwetgeving die een halt toeroept aan lasterprocedures door machtige individuen of organisaties met als doel andere individuen, zoals journalisten, te bedreigen zodat ze stoppen met publiceren. Dit is ondermijnend voor de vrijheid van meningsuiting en mediavrijheid.

Mensenrechten

De EU dient zo snel mogelijk toe te treden tot het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en over te gaan tot implementatie van het Verdrag van Istanboel over het bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. Het is belangrijk dat het optreden van EU-instellingen ook voldoet aan deze mensenrechtelijke standaarden. Daarnaast moedigt de EU de (kandidaat)lidstaten aan die deze verdragen nog niet hebben geïmplementeerd om dit zo snel mogelijk te doen.

Antisemitisme

Wat de ChristenUnie betreft zet de Europese Commissie haar ‘strategie voor de bestrijding van antisemitisme en de bevordering van het Joodse leven’ zo snel mogelijk om in daden, zodat alle vormen van antisemitisme worden voorkomen, Joden veilig en in vrijheid kunnen leven en de herinnering aan en voorlichting over de Holocaust volop in de aandacht blijven.

Anti-corruptie

De EU dient volwaardig lid te worden van GRECO, de anti- corruptiewaakhond van de Raad van Europa. Hiermee worden EU-instellingen ook onderworpen aan evaluaties van GRECO en kan de EU profiteren van de kennis en expertise van GRECO voor haar eigen activiteiten ten aanzien van corruptiebestrijding.

Staatloosheid

De EU-lidstaten stimuleren elkaar om staatloosheid op te heffen binnen de lidstaten en te ondersteunen bij gevallen inzake staatloosheid buiten de EU.

Terug naar:

Verkiezingsprogramma
Democratisch Europa

Rechtsstaat

Bescherming van de rechtsstaat

Rechtsstaatdialoog

Sancties bij bedreiging rechtsstaat

Vrije en eerlijke verkiezingen

Verkiezingswaarnemers

Naleven Europese afspraken

Naleving Europese Hoven

Europese onafhankelijke rechtersverenigingen

Europese Raad voor de Rechtspraak

Kandidaat-lidstaten

Intimidatierechtszaken inperken

Mensenrechten

Antisemitisme

Anti-corruptie

Staatloosheid

Terug naar:

Verkiezingsprogramma

Democratisch Europa

Rechtsstaat