De EU zwijgt al tien jaar over de bescherming van godsdienst. Dat moet veranderen
De EU belooft al 10 jaar godsdienst te beschermen, maar brengt hier niets over naar buiten. Als nieuw Europarlementariër wil ik me inzetten om dáár iets aan te doen. En ik wil dat de speciaal gezant die de godsdienst moet bevorderen een belangrijkere status krijgt.
Veel christenen reageren lauw op de term godsdienstvrijheid. Onterecht. Verschillende mensen vragen over mijn nieuwe baan: ‘waarom godsdienstvrijheid? Dit is toch geregeld in wetten, zoals de grondwet?’ Ja, dat zou je denken. Helaas is de werkelijkheid een stuk minder rooskleurig. Zeker christenen zouden zich zorgen moeten maken.
De groep gelovigen, waaronder christenen, is een groeiende minderheid in West-Europa. Hierdoor neemt de tolerantie voor christenen af. Op dit moment hanteren verschillende Europese lidstaten wetten en beleid die de rechten van religieuze minderheidsgroepen beperken of op discriminerende wijze beïnvloeden. Zo is een voormalig minister in Finland aangeklaagd vanwege het uiten van traditionele christelijke opvattingen over huwelijk en seksualiteit. Na vrijspraak vorig jaar, gaan de aanklagers alsnog in beroep. In Nederland zijn er beperkingen op religieuze kleding, waardoor politiemensen geen kruisje meer mogen dragen. Dit is geen ver-van-onze-bed-show en zijn geen zaken die we als Nederlandse christenen achteloos kunnen laten gebeuren, omdat het religie ten onrechte stigmatiseert.
Uiteraard valt het niet zichtbaar mogen dragen van een kruisje in het niet bij het leed dat christenen in landen als Nigeria en India hebben te verduren. Het gaat ook niet om het een óf het ander, maar om het feit dat het een principiële zaak betreft. Elke gelovige zou zich mijns inziens heel erg druk moeten maken over christenen die, waar dan ook, vanwege hun geloof geterroriseerd, gemanipuleerd of financieel beperkt worden. Als christenen in veilige landen niet voor hun geloof en hun vervolgde broeders en zusters elders opkomen, wie dan wel? Juist wanneer je er ongestraft mee weg kunt komen, wat de makkelijkste weg is in het veilige westen, zou je als christen moeten staan voor godsdienstvrijheid.
In bijna een op de drie landen wereldwijd wordt de godsdienstvrijheid geschonden, blijkt uit een onlangs verschenen rapport van Kerk in Nood. Dan heb je over maar liefst 4,9 miljard mensen. In het Europees Parlement is van tijd tot tijd aandacht voor godsdienstvrijheid buiten de EU, maar leidt een dergelijk rapport niet automatisch tot actie. Eerder het tegendeel.
Na het zomerreces staat een rapport op de agenda over mensenrechten en democratie in de wereld en het beleid van de EU. In dit rapport is weliswaar een paragraaf over godsdienstvrijheid opgenomen maar dit is onvolledig. Er wordt geen woord gerept over het feit dat de EU weliswaar al tien jaar een richtlijn heeft voor promotie en bescherming van vrijheid van godsdienst of levensovertuiging, maar dat sinds de start geen enkele evaluatie van deze richtlijn openbaar is gemaakt. Je gaat je afvragen óf er de afgelopen jaren een evaluatie heeft plaatsgevonden en als dit niet zo is, waarom dit niet is gebeurd.
Hierdoor is de grote vraag, of de EU-richtlijn heeft geholpen om de vrijheid van godsdienst of levensovertuiging de afgelopen tien jaar te verbeteren, niet te beantwoorden. Ook is niet te achterhalen of mensenrechten- en vrouwenorganisaties, kerken en religieuze verenigingen zijn geraadpleegd, zoals toegezegd. Kortom, er zijn wel beloften gedaan, maar deze gaan niet gepaard met concrete acties. In september ga ik hiermee aan de slag. Mijn inzet is dat de speciaal gezant voor de bevordering van godsdienstvrijheid Frans van Daele dezelfde status krijgt als andere Europese speciale gezanten. Dat betekent adequate ondersteuning en rapporteren aan de Europese externe dienst, in plaats van aan de Europese Commissie. De Raadswerkgroep voor mensenrechten is dan niet langer een informeel orgaan, maar krijgt een duidelijke status met helder mandaat.
Aan de slag gaan met een EU-richtlijn klinkt misschien reuzesaai, maar is hopelijk een stapje in de goede richting voor al die mensen die lijden vanwege hun geloof. Dat is het minste wat ik kan doen vanuit het veilige westen.
